درج قیمت تولید کننده روی کالاها، مزایا و معایب

درج قیمت تولید کننده روی محصولات

مشکلات ناشی از تحریم‌های بین المللی، یکی از مشکلات مردم، تامین کالاهای مصرفی و قیمت آنان است. دولت سیزدهم در برنامه اعلامی اخیر خود طرح درج قیمت تولید کننده بر روی کالا را برای حل این مشکل و جلوگیری از گرانفروشی و تخفیفات دروغین را  مطرح کرده است. از وظایف هر دولت بهبود وضعیت معیشت مردم و ثبات اقتصادی کشور می باشد. این وظیفه معمولا بر عهده وزارت صنعت و معدن و تجارت می باشد که باید با سیاست گذاری، برنامه ریزی و نظارت بر اجرای صحیح به این مهم دست یابد. نظرات بر درج قیمت مصوب بر روی کالاها یکی از ابزارهای کنترلی این وزارتخانه می‌باشد.

شرکت پخش مواد غذایی، بهداشتی و آرایشی ایما پخش، قصد دارد از منظر خود این طرح را واکاوی نماید.

مزایای طرح درج قیمت تولید کننده بر روی کالاها

دولت برای کنترل تورم و جلوگیری از افزایش قیمت اقلام مصرفی مردم مانند مواد غذایی پروژه درج قیمت تولیدکننده به جای قیمت مصرف کننده بر روی کالا را به عنوان یک راه حل ارائه می‌دهد. این طرح در صورتی که ابزارهای کنترلی و نظارت بر قیمت کالاها و ارگان‌های پاسخگو و در یک کلام زیرساختهای لازم را دارا باشد می‌تواند موفق باشد. در ادامه  این مقاله به محاسن این طرح خواهیم پرداخت.

پیشگیری از افزایش قیمتها در توزیع کالا

همیشه مشکل اصلی  افزایش قیمت کالاها  وجود واسطه‌های زیاد بین تولید کننده و مصرف کننده یا مشتریان است. یکی از مزایای این طرح، حذف واسطه ها و کاهش قیمت مصرف کننده می‌باشد.

دسترسی مردم به کالاهای مصرفی با قیمت مناسب

با حذف حاشیه‌های سود و درج قیمت واقعی روی کالاهای مصرفی و واقعی شدن قیمتها، مصرف کنندگان مالیات کمتری خواهند پرداخت و با درج قیمت تولید کننده بر روی اقلام مصرفی، فروشگاهها نیز با سودهایی که به آنها اعلام می‌شود، مواد غذایی و سایر اقلام مصرفی را با سود مشخص شده عرضه می‌کنند.

طرح درج قیمت تولید کننده و کنترل گرانفروشی

با این طرح مردم می توانند با محاسبه  افزایش 30 درصدی به قیمت تولید کننده به راحتی از گرانفروشی مطلع شوند و با نخریدن آن محصول به حذف آن کمک کنند.

آب معدنی، آبمیوه‌ها، نوشابه گازدار، دستمال کاغذی، ماءالشعیر، پودر لباس شویی و پوشک‌ بچه نمونه‌هایی از کالاهای مصرفی و همچنین غذاساز، نوشیدنی‌ ساز، تلویزیون، چرخ گوشت، یخچال فریزر، مایکروویو و ماشین لباسشویی نیز نمونه‌هایی از کالاهای سرمایه‌ای مشمول فاز اول این طرح هستند.

بهره مندی مصرف‌ کنندگان و تولیدکنندگان از نرخ‌های رقابتی

با مشخص شدن قیمت تولید کننده بر روی کالاهایی مانند مواد غذایی و با کنترل و پیشگیری از گرانفروشی، با بهره‌مندی قانونی و منطقی هر یک از عوامل زنجیره تولید، توزیع و عرضه از سودهای تصویب شده،  قیمتهای مصرف کننده کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه رقابت بین عرضه کنندگان ایجاد می‌شود. با اعمال مدیریت فروش  و کوتاه شدن واسطه ها و حذف قیمت‌های کاذب و نظارت بر بازار، بهای پرداختی توسط مصرف کنندگان کاهش می‌یابد.

معایب طرح درج قیمت تولید کننده بر روی کالاها

برای این طرح مزایای زیادی از سوی وزارت صمت مطرح می‌شود. تا جایی که، وزارت صنعت، معدن و تجارت در اظهار نظری اعلام کرد که از زمان اجرای این طرح در برخی از کالاهای مشمول از جمله نوشیدنی‌ها شاهد حدود 3 هزار تومان کاهش قیمت هستیم. البته علیرغم ابن اظهارات، فعالان بازار برای آن مشکلاتی عنوان می‌کنند. یکی از مهم ترین مسائل، مشخص نبودن قیمت مصرف کننده همراه با قیمت تولید کننده درج شده روی کالاها می‌باشد. در ادامه به برخی مشکلات این طرح می‌ردازیم.

عدم اطلاع رسانی دقیق پیش از اجرای طرح درج قیمت تولید کننده روی کالا

 متاسفانه به دلیل اینکه هنوز زمینه اجرای این طرح فراهم نشده است و هزینه‌هایی مثل حمل و نقل، انبارداری در کشور به طور دقیقی شفاف سازی نشده، ریسک تغییر قیمت مصرف کننده بالا می‌باشد. فروشنده می تواند دلایل مختلفی را برای افزایش قیمت خود داشته باشد. مهم تر از آن اینکه، فعالان زنجیره تامین و مصرف کنندگان اطلاعات دقیقی از این طرح ندارند.

زمان نامناسب در طرح و نارضایتی خرده فروشان

معمولا چنین طرح‌هایی در زمان ثبات بازار اجرا می‌شود تا در تلاطم‌های بازار بتوان نتایج آن را مشاهده کرد. حال آنکه در شرایط فعلی که عوامل تاثیرگذار زیادی بر قیمتها وجود دارد و کنترل قیمتها را مشکل کرده است، آیا اجرای سریع و کارشناسی نشده آن سودی برای مردم خواهد داشت یا مشکلی بر مشکلات قبلی خواهد افزود؟

مشکلات درج قیمت تولید کننده برای خرده فروشی ها 

 خرده‌ فروشان نیز چندان از اجرای این طرح رضایت ندارند، زیرا معتقدند که پیش از این خریدار بر اساس قیمت مصرف کننده که بر روی کالا درج می‌شد نسبت به قیمت کالا اطمینان داشت، اما اکنون برای خریداران این شک و شبهه به وجود می‌آید که مبادا کالا را گران‌تر از قیمت واقعی خریداری کند. متاسفانه مردم همواره عامل گرانی کالا را اصناف می‌دانند و اکنون نیز که قیمت مصرف کننده از روی برخی کالاها حذف شده است این شک و شبهه بیشتر برای آنها ایجاد می‌شود.

مشکلات شرکت‌های پخش کالا با درج قیمت تولید کننده

ساز و کار فعلی زنجیره تامین کالای  مدرن در کشور، پس  از قریب به یک قرن تجربه، توانسته است حلقه‌های این زنجیر را با تجربیات سازنده تکمیل نماید. یکی از مهم ترین بخش‌های این زنجیره، شرکت‌های پخش کالا هستند. متاسفانه دلیل عمده نابسامانی‌های موجود، وجود واسطه‌هایی ثبت نشده در این مسیر است. به نظر می‌رسد اجرای این طرح، از سویی با معایب کوتاه مدتی که در بالا ارائه شد ممکن است اندکی در ساز و کار شرکت‌های پخش اختلال ایجاد کند. شرکت‌های پخش معتبر کالا با شفافیت و حاشیه سود منطقی اقدام به توزیع کالاها می‌نمایند. بدیهی است اجرای این طرح مشکلی برای شرکت‌های پخش معتبر کالا بوجود نخواهد آورد.